Những trường hợp kodokushi , những cái chết không được chăm sóc mà thi thể không được tìm thấy trong nhiều ngày, thậm chí lâu hơn, đã thu hút sự chú ý ngày càng tăng của giới truyền thông ở Nhật Bản. Tác giả, người chuyên dọn dẹp nhà cửa và căn hộ của người đã khuất, đã tạo ra những bức tranh tầm sâu về những cảnh mà cô đã gặp để làm minh chứng cho vấn đề cô lập xã hội ngày càng gia tăng.
Gần hơn bạn nghĩ
Những câu chuyện đáng lo ngại về những cá nhân chết một mình trong nhà và không được chú ý trong nhiều ngày hoặc nhiều tuần đã trở nên quá phổ biến ở Nhật Bản. Ngay cả khi những câu chuyện về kodokushi , như hiện tượng này được biết đến, xuất hiện ngày càng thường xuyên trên truyền hình và báo in, công chúng vẫn chưa bỏ qua những chi tiết rùng rợn và thừa nhận sự cô lập xã hội như một vấn đề cấp bách khiến cộng đồng của họ lo ngại.
Ước tính có khoảng 30.000 trường hợp tử vong không được chăm sóc ở Nhật Bản mỗi năm, nhưng chỉ kể từ khoảng năm 2019, vấn đề kodokushi mới được công nhận rộng rãi. Trở lại năm 2014, khi tôi bắt đầu làm việc tại To-Do Company, một công ty chuyên dọn dẹp những ngôi nhà có người qua đời—đôi khi được gọi là “dọn dẹp vết thương”—rất ít người biết thuật ngữ này nghĩa là gì và thậm chí còn ít người biết đến công việc của tôi hơn.
Khi một người chết một mình ở nhà, tôi và các đồng nghiệp sẽ dọn dẹp căn phòng và biến nó thành nơi có thể ở được. Điều này bao gồm việc thu thập bất kỳ vật dụng nào mà người quá cố để lại, loại bỏ rác và bất kỳ vật liệu sinh học nào, loại bỏ vết bẩn và mùi hôi cũng như khử trùng không gian. Các khu dân cư thường ở trong tình trạng lộn xộn đáng kinh ngạc, nhưng chúng tôi đặc biệt chú ý đến việc thu thập và rà soát đồ đạc của cư dân, phân loại đồ dùng cá nhân—đặc biệt là những đồ vật có giá trị tiền tệ và tình cảm—và chuyển chúng cho các thành viên gia đình còn sống.
Công việc của chúng tôi cũng liên quan đến việc giúp đỡ gia đình tang quyến vượt qua những tác động về mặt cảm xúc của kodokushi , bao gồm cả việc lắng nghe câu chuyện của họ về người thân của họ và đưa ra những lời động viên. Để tưởng nhớ người đã khuất, chúng tôi bày hoa, thắp hương tại chỗ và dâng lời cầu nguyện cho linh hồn người đã khuất.
Tường thuật thu nhỏ
As a specialized field requiring a great deal of sensitivity and discretion, trauma cleaning is little understood. Seeing a need to increase awareness of our sector of the industry and draw attention to the issue of unattended deaths, in 2015 my company set up a booth at the funeral trade show Endex Japan. I helped run the exhibit, which was an eye-opening experience. I tried to impress on visitors the direness of the situation by pointing out the ongoing rise in cases of kodokushi, stressing that no one was immune to the risk. To my surprise, many of the people I spoke with, both individuals in the funeral business and members of the general public, openly scoffed at the idea. They refuted the possibility that in a country like Japan a person’s death would go unnoticed for days, weeks, or months, and asserted confidently that they would never suffer such a lonely fate.
Kojima’s diorama titled “Kodokushi with Several Pet Cats Left Behind.” One of the animals survived and was found in the back room.
Having dealt with the aftermath of kodokushi firsthand, listening to these responses left me speechless. It occurred to me, though, that the former residents of the apartments I had cleaned had probably shared similar views. They never imagined that they would die alone, their bodies lying undiscovered. This made me realize that I needed a different approach if I wanted to get my message across, something that would convey the stark reality of unattended death in a way the public could better understand. Pondering the problem, I struck upon the idea of creating miniature models of kodokushi pieced together from my experiences. By combining shared aspects—my works are composites, not specific scenes—I could document the haunting, solitary atmosphere of these spaces while also preserving the dignity and privacy of the deceased and their families. This was how I began creating dioramas of kodokushi.
“Following a Young Person’s Suicide by Hanging.” The resident of this apartment left a final message, the word gomen (sorry), written on the wall with tape.
Having never made a diorama before, I taught myself the craft through a combination of watching videos online and trial and error. I gradually learned how to construct the frames of the rooms, as well as different furniture items, and tricks like applying eyeshadow to mimic the dust and grime of lived-in spaces. I bought whatever paints, tools, and other materials I needed and set about reconstructing detailed miniature scenes of kodokushi, one story at a time.
Rather than adhere to the traditional 1:12 scale of many miniature creations, Kojima varies the size of her dioramas.
Scenes of Isolation
I want to talk specifically about three diorama I created. The first, “Kodokushi, Age 50–60,” depicts the unattended death of an individual and carries the theme of “staying connected.” This age group accounts for a significant portion of kodokushi cases, particularly those that go undiscovered for long periods. A common contributing factor in cases is a lapse in communication with family, neighbors, and others in society.
Kojima’s first diorama, “Kodokushi, Age 50–60,” tells the story of a person who has few social interactions.
In this closeup scene, empty containers, food packaging, and other trash litter the table and floor next to a stained mattress.
The individual was not of particularly advanced age, and may not have felt compelled to check in regularly with family and friends—who in turn, not wanting to impose, might similarly have assumed that the person was healthy and doing fine. They often remained to themselves, even ignoring the door when visitors came knocking, and consequently neighbors took little notice of their extended absence, delaying discovery. In some cases, close to half a year can pass before a body is found.
I hope those who view the diorama come away with a better appreciation for the importance of little interactions in life like phone calls, visits, neighborly greetings, and other forms of day-to-day communication.
The second diorama is “Kodokushi Caused by Heat Shock.” During the cold of winter, a person stepping from a heated room into an unheated area, such as a hallway, toilet, or bath, will experience a rapid spike in blood pressure as their blood vessels constrict in response to the frigid air. Stepping into a steaming bath will alleviate the chill, but sudden swings in blood pressure caused by these dramatic temperature changes can trigger a heart attack, stroke, or other medical condition. I have cleaned numerous apartments where the inhabitant drowned in the bathtub or collapsed while on the toilet as a result of heat shock.
“Kodokushi Caused by Heat Shock” depicts the bathtub where the victim was discovered.
Taking simple measures like putting on a pair of slippers to guard feet against cold hallway flooring, warming the toilet and the bath’s changing space with small heaters, and running the shower before stepping into the bathing area can help guard against heat shock. It is also a good idea to keep the bathwater moderately warm, no more than 40 degrees Celsius, and to install a heated toilet seat or buy a warmer cover. Such minor precautions can be life saving.
The third diorama is “Kodokushi in a Compulsive Hoarder’s Room.” Many people look on the bulging bags of garbage, discarded boxes, and other trash with shock, assuring themselves that they would never succumb to such a state of filth. But the scene conveys a different message. The person who lived here might not have been untidy by nature. However, some tragedy in their life—a divorce or failed relationship, the loss of a job, bullying, overwork, the death of a loved one or pet—or the onset of mental illness zapped them of their will to stay ahead of the clutter. I want viewers to realize that anyone, given the right circumstances, can unexpectedly find themselves in the same situation.
Kojima poses with “Kodokushi in a Compulsive Hoarder’s Room.”
Making Sense of Kodokushi
My work has changed since the onset of the pandemic. Factors like companies switching to remote work and the growing number of shuttered businesses have meant that for better or worse, people are spending more time at home. Subsequently, requests to clean out belongings from homes have decreased, as relatives of a deceased person now have more time to take care of such matters on their own. Conversely, there has been an increase in demand for trauma cleaning, particularly cases of kodokushi where the cause of death is unknown.
This has further impressed on me the fact that death is capricious. None of us can say when or how the end will come. A person might feel assured that their husband, wife, or children will be by their side when the time comes, but there is no guarantee how life will play out. Certainly, many of the deceased whose homes I clean were living alone, but this does not mean they were unmarried or that they had no children, but for whatever reason wound up dying alone.
“Kodokushi of an Elderly Person Living a Comfortable Life” shows yet another perspective on a solitary person’s final time.
An outsider might be inclined to harshly judge the relatives of a person whose death went unnoticed, accusing them of turning their backs on the individual and condemning them to die alone. But this assumes that kodokushi is inherently bad, which is not the case. We often hear of people wanting to die at home in familiar surroundings. Why is kodokushi not seen as fulfilling this wish?
Một phần của vấn đề nằm ở từ ngữ chúng ta sử dụng để định nghĩa cái chết không được giám sát. Kodoku ngụ ý sự cô lập và cô đơn, nhưng chỉ một số ít người chết một mình ở nhà là thực sự bị cô lập khỏi xã hội. Hầu hết đều thích những mối quan hệ sôi động với bạn bè và gia đình cho đến phút cuối cùng. Họ đi du lịch, chia sẻ sở thích, chơi với cháu và theo những cách khác, họ có cuộc sống giàu có, trọn vẹn. Tôi thấy thật không công bằng khi coi sự ra đi của họ là một “cái chết cô đơn” khi họ không hề đơn độc. Một thuật ngữ khác như jitakushi (cái chết tại nhà) có thể phù hợp hơn, giúp công chúng nhìn nhận vấn đề cái chết không được giám sát dưới một góc nhìn khác.
Có nhiều lý do để hy vọng rằng tình hình đang thay đổi. Sự chú ý ngày càng tăng của giới truyền thông đã nâng cao nhận thức về vấn đề này, đặc biệt là trong số những người biết ai đó có nguy cơ mắc bệnh. Do đó, các thi thể được phát hiện sớm hơn trước, giảm bớt phần lớn vết thương của kodokushi .
“Kodokushi sốc nhiệt trong nhà vệ sinh” của Kojima truyền tải đến người xem sự nguy hiểm chết người của hiện tượng này.
Tôi hy vọng bài viết này sẽ thôi thúc người đọc tiếp cận với những người họ yêu thương. Bạn có thể dễ dàng tìm ra lý do để trì hoãn mọi việc, nhưng cơ hội không phải lúc nào cũng có và có thể biến mất sớm hơn bạn nghĩ. Tương tự như vậy, tôi muốn những sáng tạo của mình truyền cảm hứng cho mọi người đánh giá cao tầm quan trọng của việc sống một cách trọn vẹn nhất. Cái chết đến với tất cả chúng ta vào một lúc nào đó. Khi tôi thực hiện công việc làm sạch vết thương lòng của mình mỗi ngày, tôi hết lòng hy vọng rằng không ai trong chúng ta phải vật lộn với gánh nặng hối tiếc mà thay vào đó là trân trọng mỗi ngày.
(Được xuất bản lần đầu bằng tiếng Nhật. Ảnh biểu ngữ: “Một Kodokushi để lại nhiều vật lưu niệm để xử lý,” một bức tranh tầm sâu thể hiện một căn phòng bừa bộn. Tất cả ảnh © Kojima Miyu.)